Van Leary tot Hofmann: Sleutelfiguren in de Psychedelics

Iedereen kan vertellen over wat je ervaart tijdens een psychedelische trip op psilocybine of LSD. Maar er zijn een handjevol sleutelfiguren in de geschiedenis van hallucinogene drugs waardoor psychedelics als paddo’s en ayahuasca zo bekend zijn geworden als ze nu zijn. In dit artikel willen we je aan een aantal van deze kopstukken voorstellen. Ontmoet een lief vrouwtje uit de jungle, een man die het plafond heeft gezien van 36 gevangenissen en artiesten die nooit zo succesvol hadden geworden zonder dmt of paddo’s. Eén ding is zeker. Zonder enkele van deze bijzondere mensen had je bij ons nooit paddo growkits kunnen kopen.

psychedelics

In dit artikel:

  1. Entheogenen: de Medicijnen van de Sjamanen
  2. Robert Gordon Wasson
  3. María Sabina
  4. Albert Hofmann
  5. Aldous Huxley
  6. Dennis en Terence McKenna
  7. Alex en Alysson Grey
  8. Timothy Leary
  9. En verder: Andere Belangrijke Namen
  10. De Ayahuasca Reis: Terug naar de Jungle

Entheogenen: de Medicijnen van de Sjamanen

Als we het hebben over psychedelica als paddo’s, peyote en ayahuasca, dan kan het niet anders dan dat we bij het begin moeten beginnen. We weten (en dan bedoelen we de wetenschap) niet precies hoe lang deze middelen al worden gebruikt, maar er zijn diverse aanwijzingen dat alle drie deze krachtige natuurlijke psychedelics al millennia worden gebruikt door natuurvolken. Daarom noemen we deze natuurproducten ook wel entheogenen, naar het Grieks voor het vinden van de goddelijkheid in onszelf. 

Bij sommige stammen maken psychedelics van oudsher deel uit van een overgangsrite: een belangrijke stap in de persoonlijke groei naar volwassenheid. Daarbij moet je niet denken aan een sadistische ontgroening bij een studentenvereniging. Integendeel. Psychedelics als paddo's en peyote worden tot op vandaag de dag met het hoogste respect behandeld. In een traditionele setting maakt het hele dorp dan ook deel uit van de ceremonie van het volwassen worden van één van de kinderen. Het idee is dat de jongere generatie onder toezicht van ervaren volwassenen psychedelica nuttigen. Het doel? Dat ze rijker uit de trip komen dan voordat ze erin gingen.

Andere volkeren gebruiken entheogenen bij het veranderen van de waarneming om zo in contact te treden met voorvaderen, de goden of de geesten uit de natuur. In deze religieuze, spirituele en sjamanistische context is het gebruik van psychedelics ouder dan de meeste geschriften. Daarom weten we dit alleen nog uit overlevering of archeologisch bewijs in de vorm van koolstofdatering van gevonden psychedelics. Dat een medicijnman millennia geleden begraven werd met zijn buidel vol paddo’s, is geen toeval.

Robert Gordon Wasson

Gordon Wasson was een Amerikaans ethnomycoloog (iemand die onderzoek doet naar het historisch gebruik van paddenstoelen en andere schimmels). Samen met zijn vrouw Valentina Pavlovna, deed Wasson onderzoek naar de sociale meningsverschillen tussen Rusland en Amerika over het gebruik van paddo’s met psilocybine. In 1957 publiceerde Wasson het boek Mushrooms, Russia and History. Kort daarna reisde Wasson af naar Mexico om daar het historisch gebruik te onderzoeken van psilocybe paddenstoelen en deel te nemen aan het paddenstoelen ritueel van de Mazatec. 


Psilocybe cearulescens. De paddo waar het in 1957 allemaal mee begon. Foto: Alan Rockefeller,
CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Zo is het traditioneel gebruik in het Westen terecht gekomen. In 1957 publiceerde het tijdschrift Life het artikel Seeking the Magic Mushroom, waarin Wasson zijn bevindingen deelde. Dit artikel introduceerde ongelofelijk veel mensen in de wereld van psychedelics.

María Sabina 

Het onderzoek van Wasson was niet zonder controverse, aangezien Wasson claimde de eerste Westerling te zijn die mocht deelnemen aan de heimelijke ceremonie. De curandera (sjamaan) María Sabina leide het ritueel waar buitenstaander Wasson bij mocht zijn. Wasson vroeg om samen op de foto te gaan met deze bijzondere open-minded vrouwelijke sjamaan. Sabina stemde in, onder voorbehoud dat de foto geheim werd gehouden. Maar Robert Gordon Wasson publiceerde de foto, samen met haar naam en de naam van het dorp waar ze woonde in het artikel van het tijdschrift.

María Sabina
 María Sabina. Foto: Carlos Rangel (Public Domain) via Wikimedia Commons

Het artikel en de foto van María Sabina leidde tot ware pelgrimstochten vanuit Amerikaanse en Europese steden naar de jungle van Mexico, met als gevolg dat de politie in actie kwam. De Mexicaanse autoriteiten dachten dat Sabina drugs verkocht aan buitenlanders. De gemoederen liepen dermate hoog op in de Mazatec samenleving dat men op het punt stond het paddenstoelen ritueel compleet te beëindigen. Het huis van Sabina werd in brand gestoken en ze moest vertrekken. Als banneling had María Sabina later spijt van haar openheid, maar het was te laat.

Invloedrijke hippies als Timothy Leary, Bob Dylan, John Lennon en Keith Richards zouden allemaal op bezoek zijn gegaan bij Sabina, maar voor dit prachtige verhaal is geen hard bewijs.

Albert Hofmann

Wel weten we zeker dat Robert Gordon Wasson sporen van de Psilocybe mexicana meenam naar Parijs, waar ze voor het eerst werden gecultiveerd met input van de Westerse wetenschap. Dat leidde ertoe dat men geïnteresseerd raakte in de werkzame stof(fen) in deze paddenstoel. In 1958 identificeerde de Zwitserse wetenschapper Albert Hofmann de stof waardoor mensen in contact zouden treden met de goden: psilocybine.

Albert Hofmann
 Albert Hofmann. Foto: Philip H. Bailey,
CC BY-SA 2.5, via Wikimedia Commons

Hofmann ontdekte twintig jaar eerder de stof LSD. Het viel Hofmann op dat LSD, psilocybine en ons “blijdschap hormoon” serotonine bijzonder veel op elkaar lijken. Je vraagt je af of er misschien meer van dit soort serotonerge stoffen bestaan... Met die vraag in het achterhoofd synthetiseerde Hofmann en zijn team een aantal andere psychedelische stoffen in het lab. Sommige van deze stoffen kennen we vandaag de dag als de psychedelische partydrugs.

Andere belangrijke ontdekkingen van Hofmann in ons wereldje van potente planten zijn het psychoactieve plantje salvia divinorum, dat hij in 1962 ontdekte. Hofmann ontdekte ook dat de zaden van morning glory een stof bevatten die erg lijkt op LSD. Meer over LSD en de bizarre ontdekking van de meest potente drug ter wereld lees je in dit artikel: LSD.

Aldous Huxley

De Engelse schrijver en dichter Aldous Huxley sloeg een brug tussen de mystieke kant van het hindoeïsme en boeddhisme en het gebruik van LSD en mescaline. In 1954 schreef Huxley het invloedrijke boek The Doors of Perception waarin hij zijn ervaringen met mescaline deelt met het grote publiek. Mescaline is het belangrijkste bestanddeel van cactussen als peyote. Peyote werd zo’n 5700 jaar geleden al gebruikt bij sjamanistische rituelen in Mexico en het zuiden van wat we nu kennen als de Verenigde Staten, maar Huxley zorgde er langzaam voor dat mescaline bekender werd.

Aldous Huxley
 Aldous Huxley. Foto (Public Domain) via Wikimedia Commons

Jim Morrison, zanger van de invloedrijke psychedelische bluesrockband The Doors, experimenteerde ook met mescaline. De naam van de band is gebaseerd op het besproken boek van Aldous Huxley. Zo sijpelde mescaline de populaire cultuur en de hedendaagse online smartshops in.

Dennis en Terence McKenna

Dennis McKenna is een ethno farmacoloog (iemand die onderzoek doet naar traditionele medicijnen). Dat we weten hoe een belangrijke component in het ayahuasca brouwsel voorkomt dat DMT wordt afgebroken door enzymen, is aangetoond door Dennis McKenna. De banisteriopsis liaan die inheemse bevolking in de psychedelische drank doet, blijkt namelijk een monoamine oxidase-remmer (MAO-inhibitor) te bevatten. Tot op de dag van schrijven maakt de 70-jarige Dennis McKenna zich hard voor de normalisering van het gebruik van psychedelics en onderzoekt de werking van trippy plantenextracten uit de jungle.

Zijn broer is wellicht bekender bij het grote publiek. Terence McKenna was dé psychonaut die zijn ervaringen deelde met het grote publiek. Hij schreef boeken, verscheen op tv bij talkshows en werd veel gezien in documentaires. Terence sprak over uiteenlopende pseudo-wetenschappelijke onderwerpen als metafysica en alchemie tot aan het belang van psychedelica bij het begrijpen van de impact van klimaatverandering.

Terence McKenna
Foto: Entropath,
CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Eén van de werken van Terence McKenna was de stoned ape hypothese. Terence’ idee was dat onze evolutionaire voorouders paddo’s aten en onze hersencapaciteit daar enorm mee gegroeid is. Psychedelica zouden dé katalysator zijn geweest voor het ontstaan van de moderne mens. Far out.

De gebroeders McKenna ontwikkelden samen een methode om paddo’s te kweken uit sporen die ze mee terug namen naar de V.S. Die methode publiceerden ze in het boek Psilocybin: Magic Mushroom Grower’s Guide onder valse namen. Dat we vandaag de dag paddo growkits verkopen en dat iedereen eenvoudig zelf paddo’s kan kweken, hebben we aan Dennis en Terence McKenna te danken. Er is zelfs een paddo kweekset vernoemd naar deze waanzinnige broers.

Alex en Alysson Grey

Alex Grey is een visionair schilder en schrijver. Samen met zijn kunstzinnige vrouw hebben ze tal van waanzinnige werken gemaakt die geïnspireerd zijn op kosmische, spirituele reizen op psychedelics als DMT. DMT is het hoofdbestanddeel in ayahuasca dat zorgt voor kleurrijke mystieke ervaringen vol met patronen. Deze patronen zie je dan ook vaak terug in het werk van zowel Alex als van Alysson. Alysson Grey heeft een geraffineerde manier om abstract beeld weer te geven en Alex schetst mede dankzij een studie in de anatomie een beeld van de menselijke kant van trippen op DMT. De schilderwerken zitten bomvol detail en zijn anatomisch correct. Als geen andere weet Alex Grey de visuele kant van de DMT trip mee te nemen en te vertalen naar het doek. Zo vangen wij een glimp op van een verborgen, mystieke wereld. De Greys runnen momenteel een kerk met de naam The Chapel of Sacred Mirrors, waar de werken van het echtpaar zijn tentoongesteld.

Alex Grey
Alex Grey, met op de achtergrond zijn werk “Net of Being”. Foto: Alexgreycosm,
CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Hoewel het werk van Grey al tentoon werd gesteld bij optredens van bands als Nirvana, werd het werk van Grey pas echt bekend van de progressieve metalband Tool. Alex Grey heeft de albumcovers en artwork voorzien van talloze uitgaven, videoclips en merchandise. Tool won 3 Grammy Awards met hun op psychedelica gebaseerde muziek en songteksten. Check deze uiterst interessante video over een analyse op de complexiteit van een van Tool’s belangrijkste nummers Lateralus, waarin Grey's kunst te zien is:

Timothy Leary

Timothy Leary was een psycholoog, schrijver en de showman van psychedelics. Daarnaast had Leary ook een sterke stem in de normalisering van paddo’s en LSD. Al in de jaren ‘60 van de vorige eeuw zag Leary de potentie voor therapeutisch gebruik van LSD, wat de aanzet gaf voor het onderzoek dat vandaag de dag is opgepakt door onder andere de Johns Hopkins Universiteit.


Timothy Leary
Timothy Leary. Foto: Philip H. Bailey,
CC BY-SA 2.5, via Wikimedia Commons

Leary heeft zo vaak de wet overtreden met openlijk drugsgebruik en aanzet tot drugsgebruik, dat hij de binnenkant heeft gezien van 36 gevangenissen over de hele wereld. President Richard Nixon noemde hem eens de gevaarlijkste man van Amerika. Dat moeten we met een korrel zout nemen, want Nixon verklaarde tijdens zijn ambt The War on Drugs, waar we met zijn allen nog steeds last van hebben. Doordat Leary ontslagen werd bij de Universiteit van Harvard wegens een schandaal met het gebruik van psychedelica, haalde hij internationaal nieuws. Mede daardoor werd LSD wereldwijd een beetje bekender bij het grote publiek. Slecht nieuws is immers ook nieuws.

Het belang van Set en Setting werd door Timothy Leary ontwikkeld. Vandaag de dag gebruiken we dit systeem nog steeds om de ideale basis te leggen voor een veilige, verantwoorde en plezierige psychedelische trip. Leary werkte samen met Ralph Metzner en Ram Dass (Richard Alpert); andere belangrijke namen in de wereld van de psychedelica.

En verder: Andere Belangrijke Namen in de Psychedelics

Professor Charles Grob leidt momenteel een onderzoek naar de psychologische en fysiologische effecten van zowel MDMA als ayahuasca.

Joe "Have you ever tried DMT?" Rogan ontvangt ondertussen met regelmaat wetenschappers en voorvechters in de strijd om normalisering van psychedelics. Zijn podcast telt op het moment van schrijven 10.1 miljoen volgers. Rogan’s podcast verhuist in 2021 naar Spotify.

Mycoloog Paul Stamets is niet alleen ‘s werelds meest bekende expert op het gebied van paddenstoelen, maar ook het brein achter diverse medicinale paddenstoelen supplementen. In de science-fiction serie Star Trek: Discovery is een personage naar Stamets vernoemd. Dit karakter is de ingenieur van de spore drive, de aandrijving die het ruimteschip door middel van het mycelial network laat verplaatsen. De term mycelial network is door Paul Stamets verzonnen tijdens een trip op paddo’s en beschrijft hoe schimmeldraden een groot deel van het leven op aarde verbinden.

Professor Roland R. Griffiths staat momenteel aan het roer van de Center for Psychedelic and Consciousness Research aan de Johns Hopkins Universiteit. Griffiths heeft door het hernieuwde medische onderzoek aan deze Universiteit flink geholpen om de legaliteit van paddo’s, ayahuasca, LSD en MDMA te heroverwegen.

Rick Doblin is de oprichter en eindbaas van the Multidisciplinary Association for Psychedelic Studies (MAPS). MAPS is een non-profit organisatie die staat voor het bekender maken van de positieve effecten van psychedelics op basis van wetenschappelijk onderzoek. Het ultieme doel van MAPS is om een wereldwijd netwerk van klinieken op poten te zetten. Daar moeten gekwalificeerde begeleiders patiënten tijdens een psychedelische innerlijke reis op MDMA, LSD, psilocybine en iboga helpen bij drugsverslaving, PTSS, cluster hoofdpijn, angst voor overlijden en depressie.

De Nederlandse Vereniging Landelijk Overleg Smartshops (VLOS) zou je kunnen zien als een brug tussen de vele (medische) onderzoeken, de regering, justitie, verslavingsklinieken, smartshops en eindgebruikers. Het is het doel van de VLOS om het gebruik van smartproducten in goede banen te leiden en te normaliseren, zodat iedereen veilig en verantwoord kan genieten van deze prachtige natuurproducten.

Stanislav Grof is een psychiater, auteur en een van de vooraanstaande ontwikkelaars van de transpersoonlijke psychologie. Zijn onderzoek naar ongewone staten van bewustzijn zoals dromen, psychedelics, bijna-dood-ervaringen en meditatie hebben geleid tot een beter begrip van de menselijke psyche in de wetenschap. 

Stanislav Grof
Stanislav Grof. Foto: Anton Nosik ,
CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

De Ayahuasca Reis: Terug naar de Jungle

Al deze en veel meer belangrijke namen hebben ertoe geleid dat psychedelics en het gebruik ervan bekend zijn geworden. Nu willen sommige psychonauten zelf ontdekken waar paddo’s, peyote en ayahuasca vandaan komen. Met name de ayahuasca reizen naar de Amazone staan momenteel in een kwaad daglicht. Daarmee maken we het cirkeltje van dit artikel weer rond.

Zo’n reis naar de jungle brengt namelijk gevaar met zich mee. In de eerste plaats gaat het om aanzienlijke bedragen die je neer moet leggen om zo’n gewijde reis mee te maken. Vervolgens zien minder bedeelden een kans om snel rijk te worden, wat ervoor heeft gezorgd dat een leek of een crimineel jouw trip op ayahuasca kan begeleiden. Het bizarre verhaal van journalist Amber Lyon beaamt dit. Terwijl ze onder invloed was, werd Lyon betast door de “sjamaan”. Helaas kon deze meneer niet worden aangeklaagd. Toen de nep medicijnman later te horen kreeg dat Lyon als reporter voor de CNN werkte, was hij met de noorderzon vertrokken.Helaas heeft een verhaal als dit ayahuasca zelf alleen maar een slechte naam bezorgd.

Amber Lyon
 Amber Lyon. Foto: Elizabethcochran00,
CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Dus: ayahuasca trip een goed idee? Wij vinden dat het risico te hoog is. Een goede begeleiding van een trip op psychedelics is minstens zo veel waard als het middel. En als je de veiligheid en betrouwbaarheid niet kunt waarborgen, is de setting niet de juiste voor zo’n reis. Wie weet komt er in de toekomst zo’n kliniek met speciaal opgeleid personeel. Dat zou het zinnig gebruik van deze krachtige middelen een stuk toegankelijker en veiliger maken.