illustratie van vincent van gogh die absint drinkt en ervan gaat hallucineren.

Dit moet je weten: Nee, van absint ga je niet hallucineren. Het is een sterke drank, die door het hoge alcoholpercentage bij veel gebruik kan zorgen voor hele vervelende effecten zoals een delirium. En dat kan ook bij whisky, bier en wijn gebeuren als je te veel drinkt.

In dit artikel

Absint is een mysterieuze groene drank. Er bestaan veel spannende verhalen over. Sommigen zeggen zelfs dat je ervan kunt hallucineren. Maar klopt dat wel? Komt het door het kruid absint alsem en de stof thujon? Of speelt het hoge absint alcoholpercentage de hoofdrol? In dit artikel lees je wat absint echt is, waar het vandaan komt en waarom het zoveel indruk maakt.

Wat is absint of absinthe?

Absint wordt gemaakt van absint alsem, ook wel Artemisia absinthium genoemd. Deze plant groeit in Europa, Noord-Afrika en Azië. In het Engels heet het kruid wormwood en de drank absinthe. Van de bladeren en bloemen wordt de basis van absint gemaakt. Vaak worden er ook kruiden als citroenmelisse, hysop en anijszaad toegevoegd. Door het bladgroen uit de planten krijgt absint zijn groene kleur. In Nederland is de drank sinds 2005 weer toegestaan, maar er gelden strenge regels voor het gehalte thujon.

Absint alsem

Thujon: de omstreden stof in absint

Thujon is het stofje waar het allemaal om draait. Het is een terpeen met een frisse, bittere en mentholachtige smaak die het kenmerkende aroma van absint vormt. 

Thujon is het natuurlijke bestanddeel uit absint alsem dat de drank zijn mysterieuze reputatie heeft gegeven. In de 19e eeuw dacht men daarom dat absint hallucinerende eigenschappen had. Moderne wetenschap laat zien dat dit niet klopt bij de hoeveelheden die in legale dranken voorkomen. 

Het voornaamste is omdat de hoeveelheid thujon die nodig is voor een “psychedelisch effect” 2 tot 10 keer zoveel moet zijn dan is toegestaan. Volgens de Europese regels mag er maximaal 35 milligram thujon per kilo absint in zitten. Met de absint die je bij de slijterij kunt kopen, merk je dus geen psychedelisch effect.

Een psychedelisch effect op een hoge dosering van paddo’s of DMT kan dit soort beelden geven. Absint niet.

Veelgestelde vragen over absint

.
Wat is thujon en zit het in absint?

Thujon is een natuurlijke stof in absint alsem die in kleine hoeveelheden voorkomt in absint. Het geeft een kruidige, licht menthol-achtige smaak. De EU stelt een maximum van 35 mg thujon per kilo drank.

Waarom wordt absint ook ‘groene fee’ genoemd?

De bijnaam ‘groene fee’ verwijst naar de groene kleur van de drank, afkomstig van chlorofyl in de kruiden, en de mysterieuze reputatie die absint in de 19de eeuw kreeg.

Is absint legaal in Nederland?

Ja, sinds 2005 is absint weer legaal in Nederland, zolang het thujongehalte binnen de wettelijke limiet blijft.

Hoe wordt absint traditioneel gedronken?

Traditioneel wordt absint geschonken in een glas, waarna een speciale absintlepel met een suikerklontje erop wordt geplaatst. Hier wordt langzaam ijskoud water over gedruppeld, waardoor de drank troebel wordt.

Hoe smaakt absint?

De smaak van absint is sterk en kruidig. Absinthine zorgt voor een duidelijke bitterheid. Thujon geeft een frisse mentholsmaak. Samen met anijs en andere kruiden ontstaat een complexe smaak. Liefhebbers waarderen deze smaak, maar voor beginners kan hij heftig zijn. Om die reden wordt er vaak een suikerklontje in een glas absint opgelost. Soms wordt deze ook gekarameliseerd door het te branden. Maar pas op; absint kan ook branden vanwege het hoge alcoholpercentage.

Absint gevaarlijk?

Er is een goede reden voor dat er wetgeving bestaat rond thujon en absint. De meest voorkomende effecten van thujon zijn angst, prikkelbaarheid, spierkrampen en zelfs epileptische aanvallen die kunnen leiden tot hartproblemen. En dat gebeurt pas bij 70 tot 350 miligram thujon.

Ga je hallucineren van absint?

Nee. de doseringen waarbij thujon “psychoactief” zou kunnen zijn, liggen dicht tegen het toxische niveau aan. Er is geen veilige marge waarbij je alleen hallucinaties krijgt zonder risico op vergiftiging.

Vaak wordt gedacht dat thujon in de smartshop thuishoort, omdat het zou zorgen voor hallucinaties. In werkelijkheid is dat niet zo. Bovendien is “hallucineren” een breed begrip. Daarom zetten we "psychoactief" ook tussen aanhalingstekens. Wat men eigenlijk bedoelt: “van absint zou je dingen zien die er niet zijn”. Dat is dus niet het geval. Niet meer dan andere sterke drank.

Lijkt absint op paddo’s?

Vanuit de smartshop kunnen we zeggen dat absint totaal niet lijkt op paddo’s, DMT of LSD. Dat komt omdat het anders werkt. Er zijn andere neurotransmitters in het spel bij thujon in absint dan bij psychedelica.

Hoe werkt thujon in absint?

Waar echte psychedelica als paddo’s, DMT en LSD je allerlei kleurige patronen laten zien en je een warm, voldaan gevoel geven, doet thujon dat totaal niet. Bij Dutch-Headshop zijn we er dol op om je uit te leggen hoe het echt zit. Maar pas op. Dit wordt altijd snel een technisch verhaal.

Bij hogere doseringen werkt thujon als een GABA-antagonist. Dit betekent dat het de remmende werking van de neurotransmitter GABA vermindert. GABA is ook het stofje dat betrokken is bij drank, maar alcohol heeft een tegenovergestelde werking. Alcohol is een GABA-agonist. Je voelt je daarom ontspannen, slaperig en hebt minder angst en je kan niet zo goed in een rechte lijn lopen. 

Als we eens op een rijtje zetten welke drugs erop lijken:

  • Picrotoxine (Anamirta cocculus): Sterke GABA-antagonist, maar giftig en niet geschikt voor recreatief gebruik.
  • Bicuculline (in sommige plantenzaden): Farmacologisch gebruikte GABA-antagonist, niet bedoeld voor consumptie.
  • Salvinorine A (Salvia divinorum): Werkt vooral op kappa-opioïde receptoren, maar kan indirect het GABA-evenwicht beïnvloeden en een ontregelend gevoel geven. Daardoor zijn hallucinaties extreem anders dan bij psychedelica.
  • Yohimbine (Pausinystalia johimbe): Stimulerend, kan angst en prikkelbaarheid versterken, deels vergelijkbaar met thujon bij hoge doses.
  • Bepaalde kavalactonen (Piper methysticum): De meeste werken GABA-versterkend (rustgevend), maar enkele varianten hebben juist een licht stimulerend of ontremmend effect.

Meer bekende drugs:

  • PCP (fencyclidine): Blokkeert de NMDA-receptoren in de hersenen. Dit verstoort de prikkeloverdracht in het centrale zenuwstelsel, wat leidt tot dissociatie, veranderde waarneming en soms hallucinaties. PCP heeft geen directe werking op GABA, maar het remt net als thujon de normale balans in de hersenen, waardoor als het ware het gaspedaal wordt ingetrapt.
  • Ketamine: Ook een NMDA-antagonist, maar met kortere werkingsduur dan PCP. Medisch gebruikt als verdovingsmiddel en in lage doses onderzocht tegen depressie. Het geeft een ‘loskoppeling’ van lichaam en geest, maar geen GABA-antagonisme zoals bij thujon.
  • DXM (dextromethorfan): Hoestonderdrukker die in hoge doses ook een NMDA-antagonist is. Geeft dissociatie en verandert je waarneming.

Verder is de vliegenzwam (Amanita muscaria) interessant om te noemen, omdat hij soms terecht vergeleken wordt met absint. De rood-witte paddenstoel bevat iboteenzuur en muscimol, die net als bij thujon en alcohol in absint twee tegenovergestelde werkingen hebben.

  • Muscimol: De werkzame stof muscimol is een krachtige GABA-agonist. Het doet dus net als alcohol het tegenovergestelde van thujon. Muscimol zorgt voor ontspanning, verdoving en soms droom-achtige hallucinaties; net als alcohol in hoge doseringen. 
  • Iboteenzuur: Waar de vliegenzwam dan weer spannend is, is dat het naast een ontspannende stof ook een stof bevat die je laat racen: iboteenzuur. Thujon werkt op dezelfde manier.

Onder aan de streep: te veel thujon kan zorgen dat je je onrustig of angstig voelt, prikkelbaar wordt of zelfs last krijgt van spierkrampen en epileptische aanvallen. Omdat absint ook veel alcohol bevat, versterken de effecten elkaar op een onvoorspelbare manier. Hallucinaties treden pas op bij extreem hoge doses thujon, ver boven wat in drank is toegestaan. Maar dan loop je veel eerder gevaar door de alcohol zelf. En die hallucinaties lijken in geen geval op de psychedelische effecten van bijvoorbeeld paddo's, LSD of ayahuasca.

Absint hallucinaties zijn waarschijnlijk een delirium

De verhalen over hallucinaties door absint passen veel beter bij een alcoholdelirium dan bij de werking van thujon. Je loopt risico op een alcoholdelirium als je extreem veel zuipt of als je na langdurig alcoholgebruik plotseling stopt.

Een delirium zorgt voor ernstige verwardheid, desoriëntatie, trillingen en levendige visuele hallucinaties. In de 19e eeuw, toen absint vaak meer dan 60% alcohol bevatte, was het waarschijnlijk deze alcoholvergiftiging en niet de “groene fee” die kunstenaars en drinkers vreemde visioenen bezorgde.

Absint en het oor van Vincent van Gogh

In de absint geschiedenis duikt Vincent van Gogh regelmatig op. De beroemde schilder stond bekend om zijn regelmatige gebruik van absint. Onder kunstenaars was de drank populair vanwege de intense smaak en het mysterieuze imago van de “groene fee”. 

Populaire verhalen beweren dat Van Goghs levendige kleurgebruik, vervormde perspectieven én het beruchte incident waarbij hij zijn eigen oor afsneed het gevolg waren van hallucinaties door absint. Waarschijnlijk zorgden alcoholgebruik en psychische klachten voor dit wereldberoemde verhaal. Destijds bevatte absint hogere hoeveelheden thujon dan tegenwoordig, maar er is geen wetenschappelijk bewijs dat dit direct invloed had op zijn gedrag of kunststijl.

Van Gogh was niet de enige kunstenaar die in verband werd gebracht met veelvuldig absint drinken. Toen het gebruik in de 19de eeuw toenam, groeide de angst voor negatieve effecten. Het woord “absintisme” werd gebruikt voor klachten die aan de drank werden toegeschreven. In veel landen kwam er een verbod. Vaak na dramatische incidenten die veel aandacht kregen. Pas in de late 20e eeuw mochten producenten de drank weer maken, met lagere hoeveelheden thujon.

Het traditionele absint ritueel

Absint wordt vaak op een speciale manier gedronken. Vul een glas voor de helft met absint. Leg er een absintlepel op met een suikerklontje. Giet langzaam ijskoud water over de suiker. Het klontje lost op en mengt met de drank. De kleur verandert van helder groen naar troebel geelgroen. Op dat moment komen de aroma’s het best naar voren.

Zelf absint maken

Bij Dutch-Headshop verkopen we geen alcohol. Wel hebben we kruiden en extracten waarmee je zelf absint kunt maken. Met absint alsem en andere kruiden maak je thuis je eigen variant. 

Voor alcoholvrije absint laat je abinst alsem een kwartier trekken in heet water. Zo proef je de smaak van absinthe zonder alcohol te drinken. Ook komt er dan minder thujon in je drankje terecht. Thujon is namelijk niet goed oplosbaar in water. Als je het op deze manier maakt, is absint veel veiliger.

Bronnen:

  • Talmon, M. et al. Anti-inflammatory Activity of Absinthin. 4 jun. 2020.
  • Olsen, R.W. Absinthe and γ-aminobutyric acid receptors. 25 apr. 2000.
  • Jellinek. Dossier Alcohol en lichamelijke gezondheid. 2020.
  • Höld, K.M. et al. α-Thujone (the active component of absinthe). 11 apr. 2000.
  • Verordening (EG) Nr. 1334/2008 van het Europees Parlement. 31 dec. 2008.